Een boek is voor mij een goed boek als je het moeilijk weg kunt leggen, de Wende is zo’n boek. Wel moest ik wennen aan de fictieve namen, maar dat komt omdat ik kennis had van de echte namen van de personen uit het boek.
Ook moest ik wennen aan het teruggrijpen van gebeurtenissen in de diverse hoofdstukken. Dit was In het begin van het boek aanpassen voor mij. Later in het boek werd dat beter.
De gebruikte beeldspraak waarmee het boek doorspekt is vind ik mooi, bijzondere en knappe stijl van de schrijver.
Angela
'Achter mekaar' uitgelezen. Een 'pageturner'. Het is een bijzonder en indrukwekkend verhaal.
Ik vind het ontzettend knap hoe ruim twintig turbulente jaren zijn samengevat in 'sleutelmomenten' die mij stap voor stap meenemen in alle facetten van het verhaal c.q. het verloop. Ik kan me voorstellen dat het voor jullie gezin een prachtig document is.
Indrukwekkend en prachtig. We hebben er van ‘genoten’
Rob
Wat een aangrijpend boek heeft u geschreven. Het nakomen van afspraken met goede vrienden en alle consequenties er na, heeft diepe indruk en respect op mij (85) achter gelaten. Ook wij hebben in de 70er jaren ( ik denk vele ouders met mij) na de geboorte van onze 2 kinderen overwogen om hier afspraken over te maken, maar het kwam in het ‘vergeetboek’. .. wat een moed om door te gaan om alle valkuilen te overwinnen. Chapeau!!
Corry
Ik heb deze week De Wende in 1 adem uitgelezen. Dank voor het verhaal van jullie zoektocht naar de vorming van een nieuw gezin. Het geheel lezende steeg de bewondering en ontzag voor de wijze waarop jullie dit allemaal hebben aangepakt en volbracht. Al lezende realiseerde ik me ook hoezeer dit een persoonlijk verhaal is over jullie familie geschiedenis. En dat er dus nog 5 andere verhalen binnen jullie gezin aanwezig zijn, die hier wellicht op aansluiten maar ook van kunnen/zullen verschillen. Het maakt mij benieuwd naar die andere verhalen die ik niet zal horen, maar die zeker net zo boeiend zullen zijn.
Wat heerlijk als je een verhaal in zulke mooie taal kunt vertellen. Wat een gave van het geschreven woord, wat een rijkdom. Ik wens je veel succes met verdere schrijversambities. Nogmaals dank voor dit heel bijzondere boek.
Agnes
Hartelijk dank voor het mogen lezen van jullie ervaringen na het tragisch ongeval van jullie vrienden. Het zal de leeftijd, ik ben 73, wel zijn maar veel bladzijden hebben tot tranen geleid waardoor ik het boek vaak weggelegd heb om het een paar uur later toch weer op te pakken.
Willem
Ik heb het boek inmiddels uit en vind het lastig de juiste woorden te vinden om te vertellen hoe mooi ik het vind: Wat een enorm indrukwekkend verhaal en heel fijn geschreven (ik bedoel dat het vlot en gemakkelijk leest) en het bleef mij pakken tot het laatste moment. Ik heb echt enorm veel bewondering voor jouw schrijfstijl en zeker ook voor de manier hoe jullie omgegaan zijn met de hele situatie. Chapeau!! Ik gun twee vriendinnen ook jouw boek en omdat de opbrengst naar het goede doel gaat heb ik nogmaals twee boeken besteld.
Marga
Een op ware gebeurtenissen gebaseerde roman over het echtpaar Mark en ReneĢe. Zij krijgen de zorg voor twee zwaargewonde, getraumatiseerde kinderen toevertrouwd nadat hun ouders bij een ongeluk zijn omgekomen, een van de kinderen heeft bij dit ongeluk bovendien ernstig hersenletsel opgelopen. Het leven van het echtpaar komt in het teken te staan van zorg, opvang en voogdijafspraken. Een zoektocht volgt naar het vormen van een nieuw gezinsleven voor twee eigen en twee pleegkinderen.'De Wende' is een aangrijpend verhaal dat in een nuchtere, zeer toegankelijke stijl is geschreven. Waargebeurd.
NBD Biblion
Ontroerend, humoristisch, eerlijk, origineel, de opbouw van de zinnen, prachtig! Zelfs momenten van heuse spanning.
Anja
Ik heb het boek met ontroering gelezen. Hel lijkt mij niet makkelijk dit verhaal te schrijven en tegelijkertijd zal het een bevrijding zijn, zo denk ik. Hulde! Ook voor het proces wat jullie hebben doorgemaakt en doorheen hebben geslagen! Ik heb menig traantje gepleegd - ben tenslotte ook vader - en het lijkt mij ook emotioneel om dit verhaal op te schrijven.
André
Het boek De Wende zal ik niet snel vergeten. Ik dacht in eerste instantie aan een "vakantieboek", maar dat zal het niet meer worden want het boek heb ik in één adem uitgelezen terwijl de vakantie pas over twee weken start. In het begin moest ik even wennen aan alle verschillende namen in het boek en ook aan het niet-schools-taalgebuik. Na elk hoofdstuk was ik nieuwsgierig naar de volgende stappen die jullie hebben gezet om voor de vier kinderen een zo stabiel en gelukkig mogelijke jeugd te creëren. Ik heb ontzettend meegeleefd met de twee kinderen, Dagmar en Wout in het boek. Wat een ontzettend groot verlies hebben zij op jonge leeftijd geleden en wat dapper dat zij nu zijn wie ze zijn. Maar ook jullie eigen kinderen, Douwe en Willem in het boek, zij waren nog zo jong toen zij geconfronteerd werden met een traumatische belevenis, die ook hun leven heeft gevormd. Mark en Renée wat heb ik veel bewondering voor jullie. Wat een strijd, wat een geduld en een doorzettingsvermogen om te komen tot een goede afloop. Van harte gefeliciteerd met het uiteindelijk behaalde resultaat. Het boek was een rollercoaster van emoties. Ook bij mij kwamen vele emoties naar boven, ik heb in de verhalen met jullie allemaal meegeleefd.
Babs
Ik heb het boek met veel interesse gelezen. Het maakte mij stil. De zorg voor een zoon met NAH doet me een beetje denken aan mij vader die directeur was van de mytyl en tyltyl school. Ik had ooit, toen ik net was begonnen als assistent accountant, met hem een discussie wie meer verantwoordelijk werk had hij of ik. Ik vond dat ik dat had omdat ik kritische klanten bediende die hoge uurtarieven moesten betalen. Mijn vader zei dat ‘mijn’ klanten niets voorstelden bij de kritische houding van ‘zijn’ ouders van kinderen, waarvan een groot aantal met NAH. Er waren zelfs ouders die vanuit elders in Nederland verhuisden om hun kind het beste te geven voor therapie en onderwijs. Met minder dan het beste werd geen genoegen genomen. Na het lezen van de Wende begrijp ik pas echt de zorgen van deze ouders en ook het verdriet en machteloosheid met name bij NAH als gevolg van verkeersongelukken. Het verdriet over kinderen met aangeboren hersenletsel is natuurlijk ook triest maar bij ongevallen komen vragen op waarom het is gebeurd en of het ook anders kunnen aflopen.
De vraag naar het waarom behandelt de schrijver erg goed. In filosofische zin is het een ontologische vraag naar de rechtvaardiging van het kwaad en het lijdenk. Waarom heeft dit fijne gezin dit ongeluk moeten doormaken? Het gesprek met Dagmar met de vraag van haar waarom misdadiger Milosevic niet was ‘verkozen’ is, is inderdaad niet te beantwoorden. Ikzelf grijp graag terug naar Leibniz die in 1710 formuleerde dat onze wereld de beste van alle mogelijke werelden is. (Die beste aller möglichen Welten). Leibniz probeert in dit werk het probleem van lijden logisch op te lossen en komt tot de conclusie dat er geen betere wereld mogelijk is dan de huidige; als er wel een betere wereld mogelijk was, dan had God die wel geschapen. Astrid en Wim zijn overleden maar Dagmar en Wout niet. Het had veel erger kunnen zijn.
De andere filosofische kwestie is natuurlijk het debat over de vrije wil en het determinisme. Een prachtige illustratie met de dobbelsteen die ervoor zorgde dat Mark kennis kreeg met Astrid. Wat als de dobbelsteen anders was gevallen? Uit het hele boek wordt mij duidelijk dat Mark het determinisme aanhangt en beperkt gelooft in de vrije wil. Een heel fraaie vertaling van de leer van Spinoza. Wij zijn als mens niet in staat om de loop van de wereld te veranderen en een kosmische breuk te veroorzaken zoals in het boek wordt aangestipt; ‘Alles wijst erop dat we door het leven drijven en niet roeien’. Ik kan me hierin vinden. Het is onze rede, geloof, hoop en liefde die ons helpen beter te begrijpen wat gebeurt. Dat is geen uitnodiging voor inert gedrag omdat toch alles al vastligt, maar juist een uitnodiging om alles te doen wat in ons ligt. Dit laatste is wat mij betreft de rode draad in het boek.
De biotoop van verzekeraars blijft natuurlijk een heel surrealistische. Je eigen overleden ouders aansprakelijk stellen om de polis te kunnen realiseren is zo onwerkelijk dat hij eigenlijk te gek is voor woorden en als het niet zo triest was, zelfs lachwekkend is. Kortom De Wende is wat mij betreft een icoon. Ik hoop van harte dat Marcel het schrijverschap doorzet.
Luuk